Fantastyka Polska
Jest to nowsza seria okresu 1945-1991, powstała w roku 1986. Jest jedyną seria promującą i przypominającą tylko i wyłącznie polską literaturę fantastyczną.. Założenia artystyczne przyjęte przez krakowskie Wydawnictwo Literackie były dość wysokie, efekty – biorąc pod uwagę większość opinii – były różne. Ostatnim tomem w serii „Fantastyka Polska” był zbiór opowiadań K. Fiałkowskiego pt. „Biohazard”. W sumie ukazało się pod tym szyldem 10 pozycji, w tym 6 powieści.
„Fantastyka Polska” okazała się serią międzywydawniczą. Jedną pozycję – „Marsjanie są wśród nas” E. Wiekiery – wydało Wydawnictwo Dolnośląskie we Wrocławiu (powstałe właśnie w roku 1986, czyli roku publikacji tego tytułu). Cała reszta była sygnowana nazwą „Wydawnictwo Literackie”. Śledząc ruch wydawniczy w ramach prezentowanej serii można stwierdzić, że z roku na rok ilość wydawanych książek spadała: w roku 1988 były to cztery tytuły, w 1987 – dwa tytuły, rok później też dwa, w 1989 już tylko jeden tytuł, i podobnie w roku zamykającym serię – 1990. Spadały też nakłady: jeśli pierwszy tom liczył 50 tys. egzemplarzy, to ostatni już 20 tys.
Logo, okładki i typografia
Efekt wizualny, jaki uzyskiwała seria „Fantastyka Polska” był jednolity. Kolorystyka oprawy była monochromatyczna. Były to odcienie błękitów, turkusów i fioletu (w jednym przypadku) oraz brązu (również w jednym przypadku) z czarnymi elementami. Wyjątek stanowiła powieść Anny Borkowskiej pt. „Gar’ingawi wyspa szczęśliwa”, na której okładce wykorzystano więcej kolorów i przejścia tonalne.
Charakterystycznym elementem na przedniej okładce było umiejscowienie tytułu i nazwiska autora. Informacje te wkomponowane były w ukośnie przeprowadzony pasek w górnej części okładki. Liternictwo przypominało nieco nowoczesną czcionkę komputerową, bez ozdobników. Tytuł dzieła pisano italikami, natomiast imię i nazwisko autora zwykłym stylem. W przypadku siedmiu publikacji pasek tytułowy był czarny, jednej (Natanson – „Złote Brighton”) – brązowy, w pozostałych dwóch – błękitny.
Ilustrację, która pojawiła się w pierwszym tomie serii, czyli „Adam, jeden z nas” K. Fiałkowskiego, wykorzystano potem w każdym następnym tomie serii, jako jej logo. Przedstawiało ono zamknięty w sześcianie okrąg, w którym, w trzech pionowych pasach, widniały wizerunki twarzy trzech mężczyzn: młodego mężczyzny, kosmonauty i kogoś przywodzącego na myśl jakąś biblijną postać (co mogłoby nawiązywać do treści książki, na której okładce owa ilustracja pierwotnie się znalazła). Logo serii występowało zawsze w kolorze czarnym i opatrzone było napisem (o tym samym układzie typograficznym, co tytuł) „Fantastyka Polska”.
Same okładki przedstawiały dość oszczędne w wyrazie ilustracje (wyjątek stanowiła wspomniana już powieść Borkowskiej). Sporo w nich było geometryzacji, postawiono w nich także na wyrazisty kontur. Autorami byli: Krzysztof Kiwerski („Adam, jeden z nas” Fiałkowskiego, „Homo Divisus” Fiałkowskiego, „Marsjanie są wśród nas” Wiekiery, „Agent Dołu” Wolskiego, „Skasować drugie ja” Hollanka oraz „Biohazard” Fiałkowskiego), Piotr Łopalewski („Raport z planety Sol-3” Jesionowskiego i „Trzecia brama”), Paweł Vogler („Złote Brighton” Natansona”) oraz Joanna Budyn („Gar’ingawi wyspa szczęśliwa” Borkowskiej).
Redakcja
Marek Oramus podaje, że pierwszym redaktorem serii był Marek Halawa, potem tę funkcję sprawowała Lidia Timofiejczyk.
Wykaz redaktorów serii „Fantastyka Polska”:
- Lidia Timofiejczyk („Adam, jeden z nas”, „Biohazard”, „Homo Divisus”, „Marsjanie są wśród nas”)
- Marta Bochenek („Trzecia brama”)
- Zbigniew Bela („Złote Brighton”)
- Marek Halawa („Skasować drugie ja”)
- Maria Wojterska („Agent Dołu”)
- Wiesława Wygaś-Fiałkowska („Gar’ingawi wyspa szczęśliwa”)
O serii „Fantastyka Polska”:
- Fantastyka Polska (Wydawnictwo Literackie) / Marek Oramus.- [w:] Fantastyka, 1990, nr 11.- [cykl: Serie wydawnicze]