Science Fiction (Śląsk)

Seria publikowana pod skrzydłami katowickiego wydawnictwa Śląsk. W sumie to zbiór sześciu pozycji, z których tylko dwie to proza polskich autorów: są to „Hieny cmentarne” (1989) Marka Oramusa oraz „Tetraktys” (1991) Marty Tomaszewskiej. Pozostałe tytuły serii to: „Dziwny John : historia pół żartem, pół serio” Olafa Williama Stapledona – genialna historia o mężczyźnie obdarzonym niezwykłymi predyspozycjami, „I nastał wiek błogi” Jiřiego Marka (właśc. Puchwein Josef Jiři) – postapokaliptyczna utopia, „Obszar marzyciela” francuskiego pisarza Jeana Pierre Huberta – niesamowita historia o chłopcu, którego mózg został przeszczepiony wielorybowi, oraz kultowy już „Zaginiony horyzont” Jamesa Hiltona, którego akcja dzieje się w tajemniczym klasztorze tybetańskim Szangri-La. Wszystkie te tytuły to proza ambitna i często sięgająca do klasyki tej odmiany gatunkowej (pierwsze wydanie „Dziwnego Johna” to rok 1935, „Zaginionego horyzontu” – 1933 r.).

Seria ukazywała się w latach 1988-1991, a więc jedynie cztery lata. Pierwsza powieścią wydaną w jej ramach były „Hieny cmentarne”, ostatnią „Tetraktys”.

Szata graficzna

Również edytorsko seria „Science Fiction” odbiegała (na plus) od pozostałej krajowej produkcji. Każda z publikacji opatrzona była srebrną obwolutą, z atrakcyjnymi ilustracjami na okładce. Każdy z tytułów stworzony został stylizowaną czcionką w kolorze czerwonym, niebieskim bądź zielonym. W górnej części okładki widniał przeprowadzony w poziomie tytuł serii „Science Fiction”, wypisany kapitalikami, przedłużony i na tylną okładkę. W prawym dolnym rogu zawsze pojawiała się ukośna „opaska” zawierająca informację w postaci krótkiego hasła dotyczącą literackiej formy danego dzieła (utopia, antyutopia, mitologia SF), formy zasadniczej („opowiadania” na „Hienach cmentarnych” Oramusa), okresu powstania dzieła („klasyka” na „Zaginionym Horyzoncie” Hiltona), czy też nagród, jakie dany tytuł zdobył („Grand Prix de la SF Française ’84” na okładce „Obszaru marzyciela” Huberta).

Każdy z tytułów serii „Science Fiction” zawierał ilustracje. Były one bardziej artystyczne, bliższe surrealizmowi i abstrakcji, niż podkreślające atmosferę przygody, tak znamiennej dla literatury s-f, ale to – jakby nie było – dotyczy większości polskiej produkcji wydawniczej omawianego okresu z obszaru science-fiction. Autorami ilustracji byli kolejno: Andrzej Kacperek („Dziwny John”), Paweł Warchoł („I nastał wiek błogi”), Witold Gluźniewicz („Hieny cmentarne”), Marek Piwko („Zaginiony horyzont”), Anna Łoza-Dzidowska („Obszar marzyciela”) oraz Witold Morawski („Tetraktys”). Trochę inaczej było już z okładkami, również poprzez fakt, że wykonane były w kolorze. Ich autorami byli ci sami ilustratorzy.

Autorem opracowania graficznego serii był znany plastyk, scenograf i scenarzysta – Jerzy Moskal (ur. 193o).

Logo serii było niejako rozwinięciem znaku samego wydawnictwa „Śląsk” i przedstawiało ów znak (stylizowana litera „S” w opływowej ramce) wkomponowany w rodzaj dysku, przypominający pierścienie planetarne, np. Saturna, z czymś w rodzaju czułek w górnej części logotypu.

Kolor grzbietu odpowiadał barwie ukośnej „opaski”, o której wspominałem wyżej. Była to czerwień, czerń, róż, fiolet, żółć oraz błękit. Na każdym z grzbietów, w ich górnej części, widniała numeracja poszczególnych tomów serii. Na grzbietach pojawiało się ponadto nazwisko autora oraz znak graficzny wydawnictwa u dołu.

Redakcja, wstępy, posłowia

Niemal każdy z tomów opatrzony był informacjami o publikowanym dziele w postaci posłowia lub wstępu (co nie było znowu tak częstą praktyką w odniesieniu do literatury s-f w Polsce tamtego okresu). Właściwie jedynie „I nastał wiek błogi” nie został uzupełniony o żadne informacje. Do pozostałych książek autorami wstępów bądź posłowia byli: Maciej Chrzanowski („Hieny cmentarne”), Ireneusz Kania („Zaginiony horyzont”), Barbara Okólska („Obszar marzyciela”), Józef Bańka („Dziwny John”) oraz Wawrzyniec Sawicki („Tetraktys”).

Redaktorami serii byli: Elżbieta Spadzińska („Dziwny John”, „Hieny cmentarne”, Zaginiony horyzont”, „Obszar marzyciela”) oraz Jan Stachowski („I nastał wiek błogi”).