Biblioteczka FANTOMA

„Biblioteczka Fantoma” to zbiór cienkich książeczek wydawanych przez warszawskie wydawnictwo Almapress w latach 1986-1988. Jako nieliczna seria prezentowała wyłącznie polską prozę fantastyczną, w skład której wchodziły historie zarówno science-fiction, jak i fantasy. Spośród ośmiu tytułów sześć z nich to fantastyka naukowa, pozostałe reprezentują nurt fantasy („Królowa Alimor” Wojciecha Bąka i Tomasza Bochińskiego oraz „Nic oprócz pieśni” Ewy Siarkiewicz).

 

Seria powstała przy Polskim Stowarzyszeniu Miłośników Fantastyki (istniało w latach 1981-1989), którego prezesem był Andrzej Szatkowski, pełniący jednocześnie funkcję redaktora działu fantastyki w wydawnictwie Almapress (pełna nazwa: Studencka Oficyna Wydawnicza Alma-Press). „Biblioteczka Fantoma” miała ambicje promować młodych twórców, i jak głosiła notka na tylnej stronie okładki każdego zeszytu „Obok Klubu Twórców pełniącego funkcję integrująca środowisko, oraz „Funduszu im. Stefana Grabińskiego” (…) ważną rolę w realizacji tych celów pełni seria zeszytowa (…) pod nazwą Fantom”. Jak na promocję nieznanych szerszej publiczności twórców seria publikowała ich prozę w dość wysokich nakładach: pierwsze tytuły przekraczały 50.000 egzemplarzy, potem, w roku 1988, liczba ta spadła mniej więcej o połowę. Redaktorem serii był wspomniany już wcześniej Andrzej Szatkowski – prezes PSMF.

 

Jakość edytorska, szata graficzna, logo

 

Mniej więcej w tym roku zmieniła się też forma edytorska poszczególnych zeszytów. Jeśli do tego czasu każdy zeszyt był zszywany, tak później zdecydowano się na klejoną wersję. Zmianie też uległa okładka, choć ciągle są to zmiany bardzo nieznaczne. Ilustracja każdej z nich wpisana była w białą ramkę, prostokątną bądź trapezoidalną, potem znikła pozostawiając samą ilustrację otoczoną od góry i boku czarną przestrzenią, wykorzystaną na umieszczenie tytułu i znaku serii. Początkowo typografia tytułów poszczególnych książek nie była zbyt urozmaicona, potem jednak zyskała na pomysłowości: pojawiały się dodatki w postaci np. korony w tytule „Nic oprócz pieśni”; podobna korona, choć o bardziej zredukowanym kształcie pojawiła się w tytule „Królowej Alimor”.

 

Autorami ilustracji wykorzystywanych na okładkach byli niekiedy równocześnie autorzy ilustracji zamieszczonych wewnątrz tekstu. W serii pojawiły się prace następujących ilustratorów: Marka Zalejskiego (okładka do „Zabójcy czarownic” K. Kochańskiego), Ryszarda Wojtyńskiego (okładka do „Plamy na wodzie” K. Urbanowicz oraz „Labiryntu” J. Piekary), Janusza Giniewskiego (okładka do „Reguły baśniowego mroku” G. Drukarczyka), Grzegorza Komorowskiego (okładka i ilustracje do „Krach operacji Szept Tygrysa” E. Dębskiego, okładka do „Nic oprócz pieśni” E. Siarkiewicz, ilustracje do „Królowej Alimor” W. Bąka i T. Bochińskiego oraz okładka do „Miau!” L. Jachowskiego), Janusza Gutkowskiego (okładka do „Królowej Alimor” W. Bąka i T. Bochińskiego), Doroty Bardyszewskiej (ilustracje do „Plamy na wodzie” K. Urbanowicz oraz ilustracje do „Labiryntu” J. Piekary), Witolda Nowakowskiego (ilustracje do „Reguły baśniowego mroku” G. Drukarczyka) oraz Krzysztofa Wujka (ilustracje do „Zabójcy czarownic” K. Kochańskiego).

Logo serii „Biblioteczka Fantoma” przedstawiało połączone ze sobą dwie połówki twarzy, z których jedna przedstawiała twarz mężczyzny, druga zaś – oblicze robota. Twórcą znaku był Witold Nowakowski.