Bliskie spotkanie : opowiadania fantastyczne
Warszawa: Iskry, 1986,- s. 64.- [Zeszyty fantastyczno-naukowe Iskier]
Informacje dodatkowe
nakład: 80.000, ISBN: 83-207-0845-1, okładka: Piekarski Michał
Inne wydania: –
Tłumaczenia: przekłady poszczególnych opowiadań w biogramach odpowiednich autorów.
Klasyczny motyw kontaktu, będący podstawą literacką niniejszego tomiku, rozbiega się jednak na różne strony, ukazując owe bliższe lub dalsze spotkania w wielobarwnym świetle. Absolutna większość opowiadań jest dziełem bardzo młodych autorów, może poza Zajdlem, czy Parowskim. Kontakt z obcym jawi się tu zarówno jako motyw przewodni historii, ale bywa też metaforą rzeczywistości, w jakiej przyszło autorom tworzyć. Widzimy też obcych przedstawionych ze sporą dawką humoru. W „Kołach na piasku” A. Pietraszewicza kontakt wygląda jak jakaś pogadanka kumpli ze szkoły podstawowej, których los nieoczekiwanie rzucił na obcą planetę. W „Czego tylko pragniesz” Drzewińskiego ludzka zachłanność i brak umiaru (tutaj spowodowany niesamowitymi zdolnościami mającymi swe źródło w obcej planecie) powoduje odrazę i zniechęcenie nawet u przedstawiciela innej cywilizacji. W „Czternaście lat temu” Skulskiego (takie short-story) humor nabiera gorzkiego posmaku, a w „Bliskich spotkaniach” Tomczyka zostaje sprowadzony do granic absurdu. Kontakt z obcym może też wiązać się z kontaktem z innymi, czasem równoległymi rzeczywistościami. Tak też jest w „Ziemi 410” Marka Oramusa oraz w poetyckiej historii Emmy Popik pt. „Stacja”, gdzie surrealistyczno-oniryczny świat-przejście powiewa nieznacznie Wschodem i wskazuje na problem wyboru bytu oraz uniezależnienie od ludzkiej formy istnienia. Poetyckość wyczujemy też w opowiadaniu „Las” Z. Beszczyńskiej oraz w „Niepewności” A. Drzewińskiego – bodaj jednym z najlepszych opowiadań s-f powojennej Polski: bezpostaciowy obcy i jego wizyta na Ziemi jest jedynie sztafażem do ukazania względności pojmowania i percepcji czasu oraz jego upływu. Czas tu biegnie odwrotnie i taki stan rzeczy wprowadza Moka (owego obcego) w stan zachwytu i szczęśliwości. W „Bliskich spotkaniach” obcy staje się też sędzią („Puszka Pandory” E. Siarkiewicz) i działa w odniesieniu do zachowań ludzkich w obliczu zagłady, cenzorem (albo antycenzorem) w „Studni” Parowskiego, lub też jego obecność bezpośrednio wpływa na twórczość literacką (kpiarsko potraktowana „Utopia” Zajdla, w której obecność Syrian, potężnych „gości” zalegających Ziemię, wyzwala w autorze podjęcie literackiej próby stworzenia świata pozbawionego tego rodzaju kontroli). W ten sposób można by iść dalej i odnaleźć kolejny tekst dotykający podobny problem, problem władzy – „Szklane paciorki” P. Gąsiorowskiego i P. Kościńskiego, w których następuje przeniesienie kwestii potężnych wpływów jednostki na gospodarkę w przestrzenie międzyplanetarne…
Zawiera opowiadania: 1. Marek Oramus: Ziemia 410, 2. Piotr Gąsiorowski, Piotr Kościański: Szklane paciorki, 3. Piotr Skórzyński: Wizyta, 4. Andrzej Drzewiński: Niepewność, 5. Przemysław Skulski: Czternaście lat temu, 6. Paweł Tomczyk: Bliskie spotkanie, 7. Adam Pietrasiewicz: Koła na piasku, 8. Andrzej Drzewiński: Czego tylko pragniesz, 9. Andrzej Drzewiński: Pomagajmy sobie, 10. Maciej Parowski: Studnia, 11. Janusz A. Zajdel: Utopia, 12. Roman Lewandowski: Inwazja, 13. Ewa Siarkiewicz: Puszka Pandory, 14. Zofia Beszczyńska: Las, 15. Emma Popik: Stacja
Recenzje książki:
- Nowe spotkania / Wawrzyniec Sawicki.- [w:] Fantastyka, 1987, nr 5, s. 56