Progi tolerancji / Bronisław Kijewski
Poznań: Poznańskie, 1984,- s. 179, [SF (Wydawnictwo Poznańskie)]
Informacje dodatkowe
nakład: 30.000, ISBN: 83-210-0462-8, projekt okładki: Petruk Józef
Inne wydania: –
Tłumaczenia: przekłady poszczególnych opowiadań w biogramie autora.
Debiut książkowy Bronisława Kijewskiego przynosi nam historie, w których punktem najistotniejszym jest człowiek i jego cywilizacja. Opowiadania osadzone są często w dalekiej przyszłości, w której świat wydaje się być bezduszny a elementy człowieczeństwa mocno nadszarpnięte przez osobiste dążenia (choć to mimo wszystko również część ludzkiej natury). Czasem zwycięża wiara w człowieka, ale zawsze gdzieś jest ona podszyta niepokojem. Problemów społecznych dotyczy choćby opowiadanie „System”, gdzie śledzimy sytuację, w której człowiek przestaje prawnie istnieć dla ogółu, i która rodzi ważne pytania o tożsamość. „Progi tolerancji” natomiast, wykorzystując motyw eksperymentu naukowego, zmuszają nas do zastanowienia się nad pozycją człowieka we Wszechświecie. „Posłaniec” z kolei to historia o tym, jak pod koniec egzystencji Ziemi pozostaje na niej garstka zwalczających się nawzajem ludzi. Jeden z nich decyduje się ocalić gatunek zabierając ze sobą zarodki ludzkie i opuszcza macierzystą planetę (opowiadanie wykorzystuje też jeden z elementarnych motywów s-f, jakim jest nieśmiertelność). O człowieku w ogóle mówi też opowiadanie „Przemiany”. Jest to genesis rodzaju ludzkiego z punktu widzenia Innych Świadomości; ludzkość jest tu przedstawiona jako efekt niepojmowalnego Programu. Kijewski dotyka też motywu kontaktu z Obcym, choćby w opowiadaniu „Formuła porozumienia”, w którym okazuje się, że najlepszym i najszybszym sposobem na przełąmanie barier między człoewiekiem a obcą istotą może być… szklaneczka whisky. Satyryczny wydźwięk wyczuwalny jest też w innej historii „Ci przeklęci Polacy”, w które również śledzimy kontakt, ale i walkę z przedstawicielami innej cywilizacji. Najlepszym chyba opowiadaniem jest „Przewrót”, przypominającym nieco atmosferę „Non stop” Aldissa. Opowiada ono o Statku pędzącym na spotkanie Planety Obiecanej, który już od lat jest swoistym mini-światem dla jego pasażerów, z hierarchią i prawem…
Zawiera opowiadania: 1. Ci przeklęci Polacy, 2. Wiara w człowieka, 3. Moje oczy, 4. System, 5. Formuła porozumienia, 6. Przemiany, 7. Progi tolerancji, 8. Posłaniec, 9. Przewrót
Recenzje książki:
- Dobry początek / Leszek Bugajski.- [w:] Fantastyka, 1985, nr 5, s. 55