Czekając / Jacek Sawaszkiewicz

Poznań: Poznańskie, 1978,- s. 281, [SF (Wydawnictwo Poznańskie)]

Informacje dodatkowe
nakład: 20.290
projekt okładki: Petruk Józef
Inne wydania: –
Tłumaczenia: –

Sporą część opowiadań zawartych w tym tomie stanowią takie, które dotyczą nauki i eksperymentu naukowego. Cudowne pomysły i rozwiązania obserwujemy np. w „Triumfie Cherstena”, w którym głównym punktem historii jest konstrukcja posiadająca ludzkie cechy osobowości, w „Cenie” (eksperymenty na mózgu), „Najdłuższym dniu” oraz w „Patencie” – świetnej historyjce o produkcji środka mającego spełniać funkcję mechanizmu blokującego agresję u ludzi. Jak to często bywa, blisko eksperymentu stoją problemy etyczne, i te też są obecne w niniejszym tomie: w „Byłem donorem” młody naukowiec staje się żyjącym dawcą organów dla syna pewnego bogacza, natomiast w „Opiekunie” mamy przedstawiony kraj wyniszczony wojnami, kilka ocalałych osad i pośrednika między światem walk a ostatnimi oazami spokoju. Problemy etyczne przedstawia Sawaszkiewicz również w szerszym ujęciu, poprzez wymiar społeczny. W „Pandemii” poznajemy np. cywilizacje Nosali i Gleban na planecie przypominającej Ziemię. W „Świecie idącym ku lepszemu” okazuje się, iż postęp technologiczny może też oznaczać, że zmęczeni nadmiarem jego atrybutów będziemy dążyć do jego demechanizacji. Sporo też humoru w tekstach Sawaszkiewicza. Odnajdziemy go w „Małym genetyku”, którego styl przypomina trochę jego krótkie humoreski (choćby w „Między innymi makabra”), czy też w „Jądrze Galaktyki”, gdzie postawione zostaje pytanie, czy aby nie jesteśmy pałętającym się insektem we Wszechświecie – świecie Istot Wyższych. Wreszcie odnajdujemy też typowy dla literatury s-f kontakt z Obcym. „Wywiadowca” – to pełna humoru opowieść o perypetiach zwiadowcy obcej cywilizacji na Ziemi, w „Czekając” z kolei moglibyśmy zadać sobie pytanie, czy inwazja Obcych i ich wpływ na ziemską atmosferę, kształt orbity to fakt, wymysł szaleńca, czy jedynie zapis zdarzeń w pamięci wysłużonego komputera. Próba kontaktu następuje też w opowiadaniu „Sygnał”, w którym owa próba sprowadza się do niezamierzonego podsłuchania konwersacji matki i dziecka. Charakterystyczny przygodowo-naukowy styl s-f przeplata się z rzadka z realistycznym sposobem narracji, jak choćby w „Plewach”. Całość, mimo pewnym anachronizmów w świecie bohaterów (szpula taśmy z zapisem filmowym, czy też mikrofilm jako nośnik informacji w przyszłości) jest sprawnie napisaną prozą, po którą warto sięgnąć, by posmakować różnorodnego, nie pozbawionego głębszego spojrzenia na człowieka w ogóle, świata.

Zawiera opowiadania: 1. Czekając,  2. Byłem donorem, 3. Triumf Cherstena, 4. Wywiadowca, 5. „Chronos”, 6. Miejsce do życia, 7. Świat idzie ku lepszemu, 8. Twórczość Samuela Flewovera, 9. Sygnał, 10. Blokada, 11. Granica Wszechświata, 12. Jądro Galaktyki, 13. Cena, 14. Thornstadt, 15. Pandemia, 16. Samobójstwo Abu Mhopulosa, 17. Opiekun, 18. Plewy, 19. Najdłuższy cień, 20. „Mały genetyk”, 21. Patent, 22. Krążąc przy plaży