Homo determinatus / Andrzej Zimniak

Poznań: Poznańskie, 1986,- s. 302.- [SF (Wydawnictwo Poznańskie)]

Informacje dodatkowe
nakład: 20.250
ISBN: 83-210-0591-8
projekt okładki: Petruk Józef
Inne wydania: –
Tłumaczenia: przekłady poszczególnych opowiadań w biogramie autora.

Przyjęta przez autora konwencja fantastyki naukowej jest w niniejszym tomie pretekstem do ukazania elementów, składających się na obraz człowieka, jego natury i reakcji na rzeczywistość, jaką sam wytwarza. Andrzej Zimniak porusza się dość często w obszarze podświadomości, instynktów i ludzkiej psychiki w ogóle. Jest to wyraźnie widoczne choćby w pierwszym opowiadaniu pt. „Po tamtej stronie”, historii opowiadającej o dwójce mężczyzn, Greggu i Lomie, mających zapobiec wykorzystaniu nowej broni, której zasady działania opierają się na wynikach badań nad polem grawitacyjnym. Problem pojawia się, gdy uświadamiają sobie, że właściwie nie mają pojęcia, kim jest przeciwnik, ani gdzie mają się udać… Głównym motywem jednak wydaje się być tutaj nowy rodzaj podróżowania po kosmosie. Manipulacje z umysłem (w silnym powiązaniu z pragnieniem kontrolowania) ukazuje autor w tytułowym opowiadaniu – „Homo determinatus”, które przenosi czytelnika na stację kosmiczną, gdzie pracownicy pozbawieni są mózgów, na miejsca których wszczepiono urządzenia zapewniające funkcjonowanie bez świadomości okaleczenia. Dość oryginalnie przedstawia się „Samotny myśliwy”, choć tu chodzi już o umysł Obcych (bohater o imieniu Linus próbuje wychwycić sny i marzenia innych istot rozumnych) oraz o coś chyba dużo istotniejszego: o samotność z wyboru, o świadomą ucieczkę od Ziemian. Z obcymi spotkamy się też zresztą w tekście „Pod ochroną” (egzotyczne wakacje w mieścinie Huantanejo owocuje spotkaniem z cywilizacją, która decyduje się na opiekę nad mieszkańcami Ziemi) oraz w „Liście z Dune” – opowiadaniu nawiązującym w jakiś sposób do „Diuny” Franka Herberta. Bohater historii, nomen omen Frank, staje w obliczu problemu mającego już wymiar społeczny. Otóż dostępuje on pozycji strażnika pewnej grupy ludzi i kapłana przy odprawianiu dość osobliwego rytuału, związanego z odrażającymi potworami z okolicznych lasów… Bohaterów opowiadań Andrzeja Zimniaka cechuje obsesja działania, czynna postawa wobec otaczającej ich rzeczywistości, ale czasem też i utrata kontaktu z ową rzeczywistością. Autor pisał swoje teksty w latach 1980-1982. Zostały one wyróżnione przez redakcję Fantastyki, w kategorii „Książki” za rok 1986, natomiast opowiadanie „List z Dune”, poza wyróżnieniem tejże redakcji, otrzymało trzecie miejsce w plebiscycie PSMF.

Zawiera opowiadania: 1. Po tamtej stronie, 2. Pod ochroną, 3. List z Dune, 4. Samotny myśliwy, 5. Homo determinatus

Recenzje książki:

• Człowiek przyszłości; recenzja zbioru opowiadań „Homo determinatus” / Czesław Michniak.- Gazeta Poznańska, 1986, 3 października
• Homo determinatus : notatka o zbiorze opowiadań „Homo determinatus”.- Przekrój, 1986, nr 2160
• Samotny myśliwy / Leszek Bugajski.- Fantastyka, 1987, nr 4