Podróż do Kalopei, do kraju najszczęśliwszego na świecie, gdzie bez pieniędzy i bez własności, bogactwo, przemysł, światło i dobre wszystkich mienie jak najwięcej wygórowało i gdzie tom drugi historii życia Bolesława II króla polskiego znajduje się
Warszawa: PWN, 1956,- s. 277
Informacje dodatkowe
nakład: 2184, wstęp: Gross Zygmunt
Inne wydania: –
Tłumaczenia: –
Można by uznać ową swoistą powieść Gutkowskiego za pierwsze prognozy i próby stworzenia teorii związanych z socjalizmem. To rodzaj konstrukcji ustroju dostosowanej do dziewiętnastowiecznych warunków polskich na obszarze ekonomii i społeczeństwa, a będącej jednocześnie typową utopią. Dzieło Gutkowskiego odbiega formą od zwykłej powieści podróżniczej, bowiem walory przygodowe zepchnięte zostają na plan dalszy kosztem suchych wywodów politycznych. Bohaterem powieści jest emigrant-tułacz, który odnajduje na swej drodze potężne państwo Utopian w samym środku Australii. Obserwuje on pracę rolników (usprawnioną i zmechanizowaną), spotyka się z nakazem wyznawania wiary, ale i postępem technicznym, odkryciami z dziedziny matematyki, medycyny, chemii i fizyki. Widzi ogromne teatry, cudowne hotele, akademie i obserwatoria astronomiczne. W Kalopei mówi się po polsku (Kalop to anagram słowa Polak), panuje tam społeczna hierarchia. Ów swoisty traktat Gutkowskiego został przedłożony w warszawskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk w roku 1814 i do 1956 nigdy nie został opublikowany, prawdopodobnie z uwagi na zbyt śmiałe teorie, których treść była nie w smak ówczesnemu środowisku naukowemu.
Recenzje książki:
- Filozoficzna wędrówka ku państwu idealnemu / Michał Kaczmarczyk.- [w:] Wokół reportażu podróżniczego / [red. A. Budzyńska-Daca, E. Malinowska, D. Rott].- Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2004
- Podróż do Kalopei : pierwsza utopia socjalistyczna polska / W. Kozłowski.- [w:] Sfinks, 1913, III, s. 313-331
- Podróż do Kalopei Wojciecha Gutkowskiego : studium z dziejów myśli polskiego Oświecenia / Zygmunt Najdowski.- Warszawa: PWN, 1988