Śmierć higieniczna

Łódź: Prasa-Książka-Ruch, 1985,- s. 96

Informacje dodatkowe
nakład: 100.000, projekt okładki: Wieczorek Krzysztof, ilustracje: Wieczorek Krzysztof
Tłumaczenia: przekłady poszczególnych opowiadań w biogramach wybranych autorów.

„Śmierć higieniczna” to tom opowiadań, który dla większości jego autorów jest debiutem. Wszystkie one łączą się mniej lub bardziej bezpośrednio z człowiekiem, jako tym, któremu przypadła reprezentacja wszystkiego, co kojarzyć się może ze światem, jaki zamieszkuje. W opowiadaniu M. Nowaka „Wilki” mamy świat po jakiejś katastrofie nuklearnej, w którym garstka ocalałych żołnierzy wędruje do nieistniejącego celu, prowadzeni przez własną obojętność i zezwierzęcenie. W „Itinerarium Anonima z Terry” J. Wójcika obserwujemy próbę rozszyfrowania starych źródeł będących reliktem początków cywilizacji przez jej przedstawiciela z dalekiej przyszłości. Ciekawostką jest tu wykorzystanie osoby S. Lema i jego dzieł, które dla bohatera-badacza stanowią faktograficzną podbudowę naukowych dociekań. Nauka, a w szczególności naukowy eksperyment, jako typowa składowa literatury s-f, obecna jest w opowiadaniu A. Mercika „Formuła nieśmiertelności” – nie pozbawionym głębszych refleksji humorystycznym tekście o eksperymentach z nieśmiertelnością. Cała reszta opowiadań oscyluje bardzo silnie wokół obrazów przyszłego społeczeństwa i systemów władzy. Historia Z. Dworaka „Reguła redukcji” to groteskowa opowieść o tym, jak Reguła Redukcji Probabilistycznej staje się podstawą do niezrozumiałych działań i zachowań. W „Stresie” R. Lidke obserwujemy poczynania doktora Herera, właściciela tajemniczej kliniki, który wprowadza swych pacjentów w stan, w jakim realizują oni swoje wszystkie oczekiwania (dość nowoczesne zważywszy na skojarzenia z rzeczywistością wirtualną). T. Lipowski w „Śmierci higienicznej” przedstawia nam natomiast podział w społeczeństwie, na podstawie którego ci, których poziom materialny jest niższy, żyją jedynie do wyznaczonego przez władze momentu, by poddać się uśmierceniu dla ogółu ludzkości. Od P. Tomaszewskiego dostajemy dwa opowiadania: pierwsze z nich – „Dralnia” – to obraz tajemniczej instytucji, która proponuje klientom niecodzienne usługi, polegające na fabrykowaniu następstw pewnych sytuacji, jakim ulegają wszyscy nierozważni i zdesperowani, jak choćby wypadek samochodowy, zdrada czy samobójstwo. Opowiadanie nie jest pozbawione pewnych przemyśleń natury filozoficzno-socjologicznej. Drugi tekst wymienionego autora – „Noc” – mówi o społeczności na stacji kosmicznej, w dość sporym oddaleniu od Ziemi; rodzima planeta istnieje tam, gdzie są ludzie. Ostatnia historia K. Kochańskiego pt. „Mieszczuch” – to obraz społeczeństwa przyszłości, gdzie wyjazd na wieś i praca na roli jest karą; to jedno z lepszych opowiadań tomiku.

Zawiera opowiadania: 1. Marek Nowak: Wilki, 2. Andrzej Mercik: Formuła nieśmiertelności, 3. Jacek Wójciak: Itinerarium Anonima z Terry, 4. Zbigniew Dworak: Reguła Redukcji, 5. Robert Lidke: Stres, 6. Tomasz Lipowski: Śmierć higieniczna, 7. Paweł Tomaszewski: Dralnia, 8. Paweł Tomaszewski: Noc, 9. Krzysztof Kochański: Mieszczuch

Recenzje książki:

• Każdy chce żyć / Maciej Parowski.- [w:] Fantastyka, 1986, nr 5, s. 54