Sposób na wszechświat : antologia opowiadań fantastycznych i S-F

Jak pisze we wstępie Piotr Kasprowski nie jest to wybór ocierający się o wysoką literaturę, ale może i nie o to chodzi w prozie, która ma przede wszystkim przynosić frajdę z przeżywanych razem z bohaterami przygód i fantastycznych doznań. Jak i w innych antologiach jest to pewien przekrój podejmowanych wątków, od wizji społeczeństw przyszłości aż po fantasy. Do tradycyjnych elementów nawiązują takie teksty jak choćby „N najwspanialszy hotel świata” Kurpienki, ukazujący ledwo nawiązaną znajomość, która mogłaby przerodzić się w romans, gdyby nie nagła świadomość, iż obiekt zainteresowania, jak i cały hotelowy personel, jest robotem. W innym opowiadaniu – w „Przeciwnikiem czas” Ferencowicza – uczestniczymy w podróży kosmicznej i jednocześnie nostalgicznej wędrówce ku przeszłości i ziemskiej miłości. Do eksploracji kosmosu nawiązuje też inne opowiadanie – „Impuls życia” Marka Lasoty, wzbogacając go o kolejny wątek, jakim jest sztuczny człowiek. Jednym z bardziej poruszających tekstów jest w zbiorku historia Andrzeja Wolskiego pt. „Palcie z\swoje zwłoki”, którego akcja rozgrywa się w dalekiej przyszłości i które opowiada o wybudzonym z hibernacji człowieku, który poddał się jej, by – jak wielu mu podobnych – czekać na lek, mający zwalczyć toczącego jego ciało raka. Gdy okazuje się, iż zostaje przywrócony do życia przez beznamiętnych Obcych na miliony lat egzystencji, właściwie na wieczność, jedynym przesłaniem przestrzegającym przed sklonowaniem ku wiecznemu istnieniu stają się tytułowe słowa opowiadania. Do spotkania z kosmitami nawiązuje też „Taśma 1/A – Slajdy” Tomasza Topira, w których również mamy do czynienia – choć w trochę innej wymowie – z duplikatami ludzi, oraz „Zapis” J. Sochackiego, w którym człowiek widziany jest oczami Obcego, opisującego „konstrukcyjne różnice” pomiędzy nim samym a ludzkością. Wspomniane na początku wizje społeczeństw przyszłości reprezentowane są tu przez J. Grzędowicza i jego „Ruletę” – historię bez happy endu, w której punkt centralny stanowi kasyno, w którym stawką jest śmierć; natomiast baśniowość odnajdziemy w tekście Józefa Pajora pt. „Goalpara (część 1)”.

Zawiera opowiadania: 1. Andrzej Augustynek: Wyprawa; 2. Jerzy Ferencowicz: Przeciwnikiem czas; 3. Jarosław J. Grzędowicz: Ruleta; 4. Mirosław Koźliński: Roślinka. Wywiad; 5. Erwin Kurpienko: Najwspanialszy hotel świata; 6. Marek Lasota: Impuls życia; 7. Marek Nowak: Biały człowiek; 8. Józef B. Pajor: Goalpara (część 1); 9. Sławomir Pikuła: Than (fragmenty); 10. Jacek Sochacki: Zapis; 11. Tomasz Topir: Taśma 1/A – Slajdy; 12. Andrzej Wolski: Palcie swoje zwłoki; 13. Rafał A. Ziemkiewicz: Łąka; 14. Andrzej J. Zimniak: Korona życia.

Recenzje książki:

• Z jelitem na okładce / [j].- [w:] Fikcje, 1983, nr 8, s. 26-27